Post-traumatische Stress Stoornis (PTSS)

 — Bessel van der Kolk, MD

“Trauma-slachtoffers kunnen pas herstellen als ze vertrouwd raken met en bevriend raken met de sensaties in hun lichaam.”

Hoe kan PTSS ontstaan?

Post-traumatische Stress Stoornis (PTSS) kan je ontwikkelen nadat je een ervaring hebt gehad of getuige geweest bent van een gebeurtenis die je deed vrezen voor je veiligheid of voor de veiligheid van anderen. Veel voorkomende traumatische gebeurtenissen die PTSS kunnen „triggeren” omvatten natuurrampen (orkanen, aardbevingen, enz.), misbruik (seksueel of anders), getuige zijn van of het slachtoffer zijn van een misdaad, of auto ongevallen, enz.

Nadat je een traumatische gebeurtenis ervaart, kan je sommige van de symptomen die hieronder gelijst staan vertonen. Symptomen kunnen onmiddellijk na het trauma optreden, of kunnen de eerste dagen of weken die volgen op de gebeurtenis afwezig blijven.

Symptomen van PTSS worden in het algemeen in drie categorieën onderverdeeld:

„Herbeleven”: Het opnieuw ervaren van de traumatische gebeurtenis op een of andere manier

• Heroptredende pijnlijke herinneringen van de gebeurtenis (het kan je niet loslaten)
• Heroptredende dromen van de gebeurtenis
• Flashback episodes, waar de gebeurtenis lijkt opnieuw te gebeuren
• Uitgesproken lichamelijke reacties op situaties die je in contact brengen met of doen herinneren aan de traumatische gebeurtenis

„Vermijding”: Een bewust of onbewust verlangen om weg te blijven van herinneringen aan de gebeurtenis

• Moeilijkheid om belangrijke aspecten van de traumatische gebeurtenis te herinneren
• Een gebrek aan interesse in activiteiten waar je plezier in had
• Gevoelens van onthechting
• Het gevoel geen toekomst te hebben
• Emotioneel „verdoven”, of het gevoel je van niets iets aan te trekken
• Verminderde expressie (het uiten van) van stemmingen
• Wegblijven/vermijden van plaatsen, mensen, of objecten die herinneren aan de gebeurtenis

„Arousal”: Een gevoel van „alert” te zijn voor gevaren in de toekomst

• Prikkelbaarheid of woede uitbarstingen
• Slaapmoeilijkheden
• Concentratiemoeilijkheden
• Overdreven respons op zaken die een schrikreactie oproepen
• Hyperwaakzaamheid, of overdreven awareness van potentiële dreigingen

JE LICHAAM PROBEERT ER UIT (WIJS) TE RAKEN

Het is perfect normaal om sommige of al deze zaken te voelen na een traumatische gebeurtenis. Tenslotte is het je lichaam dat probeert wijs te raken uit iets dat normaal niet gebeurt (de anomalie/overschrijding). Maar wanneer zorgen/angsten of gedragsveranderingen langer dan een maand aanhouden, is dit een teken van PTSS en een teken dat het tijd is om hulp te zoeken.

In de behandeling van trauma zijn respectvolle lichaamsgerichte interventies in de therapie onmisbaar. Een methodische aandacht voor het lichaam vormen de basis waarin cognitie, emotie, lichamelijk beleven en expressie kunnen bijeen komen. Naast je verhaal omtrent je trauma, dienen als aanknopingspunten voor verwerking en groei in onze therapie:  lichaamshouding en motoriek alsook lichamelijke symptomen en klachten die wijzen op onderliggende traumatische ervaringen, psychische conflicten en onvervulde behoeften.

Door de systematische wijze waarop het lichaam in de psychotherapie wordt betrokken, kan je ervaren dat je lichamelijke integriteit wordt gerespecteerd en dat je eigen lichaam te vertrouwen is. ‘Er alleen over praten’ zal niet voldoende zijn. Het lichaam als invalshoek in trauma therapie biedt je m.a.w. de gelegenheid om onopgeloste emotionele conflicten, angsten en stress door te werken, door deze niet alleen te bespreken, maar ook ruimte te maken voor ervaren en het op een lichamelijke wijze uitdrukking geven raak je opnieuw verbonden met je inherente kracht en durf je ook weer kwetsbaar te zijn zonder je te verliezen. Onze werkwijze is gebaseerd op de aanname dat we het heden altijd zien en ervaren door de bril van het verleden (Al Pesso, 1994)

Behandelingen voor PTSS bij IBI

Het Instituut voor Bodymind Integration biedt verschillende diensten aan die ontworpen zijn om kinderen, adolescenten, en volwassenen te behandelen die lijden aan PTSS. Deze behandelingen omvatten:

• Individuele Therapie: om als cliënt specifieke vaardigheden aan te leren die zorgen en stress geassocieerd met de traumatische gebeurtenis te verminderen. Het is behulpzaam om deze vaardigheden aan te leren in een ondersteunende omgeving waar je ervaring kan genormaliseerd worden.
• Familietherapie of relatietherapie biedt ondersteuning, aanbevelingen voor ouders en relaties voor zij die doorheen angst en verwerking gaan en herstel willen.
• Relaxatie, Grounding en Body-Awareness: werkt door het aanleren van specifieke angst management vaardigheden. Je wordt meer bewust gemaakt van de innerlijke processen die bijdragen tot angst, en zodoende leer je om deze processen beter te hanteren of controleren.
• Groepstherapie: In een kortdurend programma wordt in een ondersteunende atmosfeer geleerd hoe je emotioneel te reguleren, zelf-kalmerende technieken toe te passen, en je vaardigheid in interpersoonlijke relaties te verbeteren met inachtname van je symptomen en klachten.
• Medicatie kan soms helpen in de behandeling van bepaalde symptomen van angst geassocieerd met PTSS indien medicatie wordt gebruikt in conjunctie met andere vormen van therapie. Medicatie is evenwel niet altijd aangewezen bij kinderen onder 18 jaar. Raadpleeg je behandelende arts.

Andere angststoornissen