“Het is zo moeilijk om depressie te beschrijven aan iemand die er nog nooit is geweest, omdat het geen verdriet is. Ik ken verdriet. Verdriet is huilen en voelen. Maar het is die koude afwezigheid van gevoel – dat echt uitgeholde gevoel. “
—J.K. Rowling
“Ik was zo bang om mijn depressie op te geven, bang als ik was dat op een bepaalde manier het slechtste in mij eigenlijk alles zou zijn wat ik ben.”
—Elizabeth Wurtzel, Prozac Nation
Neerslachtigheid
Neerslachtigheid is een normale reactie op moeilijkheden. Na enkele weken waait de bui doorgaans weer over. Als de stemming abnormaal verlaagd is gedurende een langere periode en dit een ongunstige invloed heeft op het dagelijks functioneren, kan er sprake zijn van een depressie.
Het is niet altijd duidelijk waar de grens ligt tussen neerslachtigheid, een lichte depressie (enkele weken) en een ernstige depressie. Ze liggen min of meer in elkaars verlengde en de overgang verloopt geleidelijk.
Depressie
Als men zich evenwel na een langere periode niet over gevoelens van ernstige somberheid kan zetten, is er sprake van een depressie en is het aangeraden professionele hulp te zoeken. Iemand die aan een depressie lijdt, heeft dus last van een langdurig sombere stemming en vermindering van interesse of plezier. Depressies kunnen voorkomen bij volwassenen, maar ook bij kinderen en jongeren.
Met deze meest voorkomende psychiatrische ziekte wordt bijna een op de vijf mensen geconfronteerd. Zowel jong als oud, want de aandoening is van alle leeftijden.
Het verschil tussen Neerslachtigheid en Depressie
| Neerslachtigheid | Depressie |
| Een gevoel, een tijdelijke verandering van stemming. | Een stemmingsstoornis, een ernstige ziekte. Iemand die een depressie heeft, is niet alleen somber maar heeft ook andere klachten. |
| De toestand wordt ervaren als tijdelijk. Het gaat momenteel niet goed maar men vertrouwt erop dat het later wel weer beter zal gaan. Na een paar dagen drijft de bui weer over. | De toestand wordt ervaren als ‘voor altijd’. Men ziet geen verbetering in de toekomst. |
| Duidelijk aanwijsbare oorzaak: een pijnlijke gebeurtenis, een belangrijk verlies. | Niet altijd duidelijke oorzaak. Het gevoel dat die hele toestand jou overkomt, overheerst. |
| Anderen kunnen een bron van troost zijn. | Goed bedoelde adviezen uit de omgeving helpen alleen nog maar verder in de put. |
| Sommige dingen zorgen voor plezier en aangename ervaringen: een lekkere maaltijd, een goed gesprek, je hobby, een fijne wandeling. | Niets kan nog plezier opleveren. |
| Plezierige zaken kunnen de stemming positief beïnvloeden. Men heeft nog controle. | Het gevoel alle controle te verliezen overheerst. Niets lijkt te helpen. Men probeert niets meer. |
| De sombere gevoelens staan het dagelijks functioneren niet in de weg maar alles kost meer moeite. | Een depressie hindert in het dagelijks functioneren: er is geen interesse meer in werk, hobby, anderen… en het brengt het functioneren op allerlei gebied in gevaar. |
| Verschillende emoties worden ervaren: boosheid (op zichzelf of anderen), ergernis, spanning. Verschillende gevoelens overheersen in diverse situaties. | Wat er ook gebeurt: men voelt niets. Er is geen reactie meer op wat er om zich heen gebeurt, niet op de leuke maar ook niet op de minder leuke. |
Gevolgen in het dagelijks functioneren
Als je een depressie hebt, zie je dus alles somber in. Je verliest de interesse in werk, school of mensen om je heen. Je kunt alleen nog maar piekeren en je gedachten gaan vaak in kringetjes rond. Je kunt je erg vermoeid voelen en negatief over jezelf denken. Sociale contacten verminderen omdat je nergens meer zin in hebt. Zo wordt je wereld steeds kleiner en raak je steeds vermoeider en neerslachtiger.
Wat zijn de symptomen van depressie?
Lichamelijke symptomen
Op lichamelijk vlak uit een depressie zich door geremdheid:
- het rendement bij inspanningen wordt minder;
- men is sneller vermoeid;
- de eetlust neemt af of juist toe;
- het slaappatroon verandert (slecht slapen of moeilijk uit bed kunnen);
- er is minder behoefte aan seks.
- Andere veelvoorkomende klachten zijn prikkelbaarheid
Soms kan een depressie ook de oorzaak zijn van andere vage, onverklaarbare klachten, zoals duizeligheid, hoofd-, buik- of rugpijn.
Psychische symptomen
De psychische gevolgen verwoordt de patiënt meestal als: ‘Ik kan niet meer, ik zit in de put’.
Betrokkene:
- is zijn zelfwaardering (het gevoel niets waard te zijn) en de structuur in zijn leven kwijt;
- koestert een negatief zelfbeeld; of een schuldgevoel
- kan zich moeilijker concentreren; denken en beslissingen nemen, veel piekeren.
- wordt overvallen door angst, besluiteloosheid en onzekerheid en in sommige gevallen ook vaak denken aan de dood.
Passende interventies voor stoornissen i.v.m. depressie zijn onder meer:
- Individuele Therapie: In bodymind en lichaamsgerichte psychotherapie gebeurt naast praten, ook ervaren en handelen. In individueel werk kan de therapeut met je onderzoeken wat de oorzaak is van jouw neerslachtigheid en depressieve gevoelens, zoals misschien een negatief zelfbeeld of een ingrijpende gebeurtenis waar je nog last van hebt. In lichaamsgerichte psychotherapie ga je actief aan het werk met verschillende oefeningen en werkvormen, waardoor je letterlijk weer in beweging komt. Je kunt de emoties en gedachten die bij de depressie horen door (rollen)spel, verbeelden en symboliseren. Op die manier bekijk je de depressie van buitenaf en heb je meer mogelijkheden om grip te krijgen op jouw gedachten en emoties. Zo kun je jouw gevoel van onvermogen doorbreken en nieuwe manieren van handelen en denken ontdekken. Ook kan er tijdens de therapie gefocust worden op het vrijmaken van onderdrukte gevoelens zoals woede of angst, en krijg je hulp in de strijd met stressoren en je laag zelfwaarde gevoel. Afhankelijk van de ernst van de problemen kan een behandeling variëren van enkele maanden tot enkele jaren.
- Beweging, body-awareness, grounding en emotionele expressie: Beweging, grounding en body-awareness gebeurt door oefening en door het aanleren van specifieke managementvaardigheden. Door middel van ademhalings- en bio-energetische bewegingsoefeningen leer je in contact te komen met onderdrukte emoties, je innerlijke “nee” en leer je jezelf beter te reguleren. We gebruiken technieken waardoor je je bewust wordt van de innerlijke processen die bijdragen tot je neerslachtigheid, en zodoende leer je betere controle te hebben over deze processen. Ook alternatief gedrag en omgaan met anderen en de wereld komt aan de orde: op welke manieren kun je jezelf veilig naar buiten brengen en deelnemen?
- Groepstherapie: Groepen voorzien in een veilige en gepaste sociale training waar je als cliënt feedback kan krijgen van andere groepsleden over hoe je gedrag te reguleren. Een preventieplan met heldere afspraken over hoe te handelen als jouw neerslachtigheid, schuldgevoelens, minderwaardigheidsgevoelens, slachtoffer rol e.d. kan aan bod komen. De steun aan jezelf, van de therapeut en van eventuele groepsgenoten komt daarbij van pas.
Vond je dit artikel leuk? Deel het op:
