Rouw

“Hoe donkerder de nacht, hoe helderder de sterren,
Hoe dieper het verdriet, hoe dichter God is! ‘

Fyodor Dostoevsky

Wat is Rouw?

Rouw is een normaal proces dat mensen doormaken als ze een groot verlies doormaken. Daar waar rouw typisch geassocieerd wordt met de dood van een geliefde, kunnen mensen ook rouwreacties ervaren als gevolg van een ongeneeslijke ziekte, het eind van een betekenisvolle relatie, of een belangrijke verandering in het leven zoals het verlies van een baan. Sommige symptomen van het rouwproces behelzen veranderingen in slaap en appetijt, gebrek aan productiviteit op het werk of op school, terugtrekken uit sociale contacten/familieleden, en huilbuien.

De vroege fase van het rouwproces kan tot twee maanden duren. Mildere symptomen kunnen tot een jaar of langer duren. Als deze symptomen aanhouden zonder beterschap, of als iemand niet in staat is om terug tot normaal functioneren te komen binnen een redelijke tijd, kan psychologische counseling nuttig zijn.

De vijf stadia van rouw

• Ontkenning: Ontkenning is de manier van onze mind om ons te beschermen tegen het volledig ervaren van een verlies. In het begin, kan het een dof gevoel zijn, of een shocktoestand. Als de tijd vordert, wordt ontkenning meer een distorsie van de waarheid, een manier van naar dingen te kijken die ons zeggen wat we willen geloven. De boodschap van Ontkenning is, „Dit is niet aan het gebeuren.”
• Woede: Als we in woede komen, beginnen we de realiteit van de situatie onder ogen te komen. Woede beschermt ons tegen het gevoel van pijn door onze pijn naar buiten te richten. De boodschap van boosheid is: „Wie is hier de schuld van?”
• Onderhandelen: Uiteindelijk realiseren we ons dat het er in feite niet toe doet. Woede heeft ons niet geholpen ons van het probleem te ontdoen, en het kan in feite problemen op zichzelf gecreëerd hebben. Dus nu beginnen we te zoeken naar een oplossing. Soms onderhandelen we om een bepaalde uitkomst te verhinderen („Als je dit van mij maar zou wegnemen, dan zou ik…”), en bij wijlen onderhandelen we om de pijn te vermijden („Als ik maar deze auto/dit pak/paar schoenen koop, dan zal ik mij beter voelen.”). De boodschap van Onderhandelen is, „Dit zal het allemaal beter maken.”
• Depressie: Maar tal van keren, doet het dat niet. Er zijn zaken die niet zomaar ongedaan kunnen gemaakt worden, en sommige problemen kunnen niet gefikst worden. Vroeger of later moeten we datgene waar we heel de tijd voor op de loop zijn geweest onder ogen zien: de werkelijkheid. Maar de werkelijkheid is hard. De werkelijkheid is pijnlijk. De werkelijkheid is…deprimerend. Het is werkelijke moeilijk om lang bij de werkelijkheid te blijven, en we hervallen dikwijls terug in Onderhandelen. Maar wanneer we in staat zijn om lang genoeg bij onze pijn te blijven en er doorheen te werken, werken we ons in de richting van Aanvaarding.
• Aanvaarding: Aanvaarding is precies dat. Waar Ontkenning ons vertelt dat „dit niet aan het gebeuren is”, vertelt Aanvaarding ons „Dit gebeurt, en we zullen er doorheen gaan.” Aanvaarding is wanneer we stoppen weg te lopen van de waarheid, en daarentegen aanvaarden dat de waarheid een deel is van onze werelden, en vervolgens voorwaarts kijken om er het beste van te maken.

Begeleiding en ondersteuning bij rouwprocessen

Hier in het Instituut voor Bodymind Integration kan onze ervaren staf individuele, familie en groepscounseling aanbieden voor cliënten van alle leeftijden die te maken hebben met verlies. Ongeacht de aard van het verlies, gaat het proces van rouw doorheen vijf afzonderlijke fasen (zie onder). Deze reis is niet lineair, we gaan er niet eenvoudigweg doorheen. De meeste mensen gaan daarentegen verschillende keren heen en weer (voorwaarts en achterwaarts) tussen de stadia alvorens aanvaarding te bereiken. Voor velen is het dikwijls behulpzaam om een professionele gids te hebben die hen leidt en steunt doorheen het rouwproces.